Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Cigudo
Aethusa cynapium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Juvertino, Jouvertino.
Noms en français : Petite cigüe, Ciguë des jardins.
Descripcioun :La cigudo o juvertino s'atrobo majamen dins li valado de nòsti mountagno (subsp. elata). Es uno planto impourtanto de bèn counèisse pèr la pas counfoundre emé lou juvert, la pastenargo, lou cerfuei o uno autro apiaceae, ço qu'èi toujour poussible se i'a pas li flour o li grano. Quouro flouris, se recounèis à si lòngui bratèio d'involucello que pendoulon, pièi après emé lou fru, redoun emé de costo .
Usanço :Se saup proun que la cigudo es uno planto di proun empouisounanto. Sabèn pas s'es aquelo meno que serviguè pèr tua Socrate. Dins d'ùni relarg li païsan bouton de juvert frisa dins soun ort pèr pas s'engana.
Port : Erbo
Taio : 0,8 à 2,4 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico :
Gènre : Aethusa
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Fourèst
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Caucasianno
Ref. sc. : Aethusa cynapium L., 1753